Grisham, John – Het eiland

Het eiland - John GrishamHet nieuwste boek van John Grisham mag de naam thriller nauwelijks dragen. Niet per se slecht geschreven (daar is Grisham te goed voor), maar ook niet wat de doorgewinterde fan mag verwachten. Deze keer verkent Grisham de schimmige wereld van de handel in eerste drukken van beroemde boeken.

Het boek begint met het spannendste gedeelte. Een aantal criminelen heeft ontdekt dat in de kelders van de universteit van Princeton een aantal kostbare boeken liggen, te weten de manuscripten van F. Scott Fitzgerald met als belangrijkste boek ‘The great Gatsby’. Ze weten ook dat er mensen op de wereld zijn die miljoenen zouden uitgeven om deze documenten te bezitten. Niet dat ze er wat mee zouden kunnen, maar er zijn nou eenmaal mensen die er erg blij van worden als ze iets kunnen bezitten wat verder niemand bezit. Deze criminelen plannen een slimme overval, krijgen de manuscripten inderdaad in hun bezit, maar enkele van de daders worden al snel opgepakt. Maar daar zijn de manuscripten nog niet mee boven tafel.

De verzekeraar van de documenten huurt een particulier opsporingsbureau in, dat opereert in de ‘grijze gebieden’ waar de FBI vanwege de beperkte procedures en rechtsgang niet kan werken. Dit bureau heeft er lucht van gekregen dat de documenten in het bezit zijn van een flamboyante boekhandelaar en verzamelaar Bruce Gable. Van Gable is bekend dat hij zich graag inlaat met auteurs. Hij regelt signeersessies, dineert met hen en in geval de schrijver van vrouwelijke kunne is, waagt hij ook nogal eens een verleidingspoginkje. Het bureau zoekt dus een aantrekkelijke auteur die zich met Gable kan inlaten om erachter te komen of hij de manuscripten inderdaad in bezit heeft. En zo komen we bij hoofdpersoon Mercer Mann. Zij heeft een redelijk succesvol boek geschreven, haar tweede wil niet vlotten, ze heeft schulden, geen relatie; kortom, de ideale undercover. En zo begint het echte verhaal.

Amoureuze undercover

De manier waarop auteurs verder met elkaar omgaan en het wereldje rond de boekhandel van Gable is idyllisch. Het speelt zich allemaal af op Camino Island en het gesloten wereldje waarin iedereen elkaars kent en zich vrolijk met andermans leven bemoeit lijkt op een afstandje een groot feest. Grisham weet een uitstekende sfeer neer te zetten. De hoofdpersoon is Mercer, maar de figuur Gable komt veel beter uit de verf. Hij is intelligent, charmant, geslepen en niet echt oneerlijk. Mercer blijft een beetje vlak: ze wil eigenlijk niet undercover, doet het toch vanwege het geld, maar dan wel met de nodige reserve, die ze uiteindelijk toch ook weer laat varen. Beetje type pion.

De handel in boeken had ik graag wat verder uitgediept gezien. Hoe herken je bijvoorbeeld een echt werk of een vervalsing? Hoe conserveer je een echt oud boek? Dat blijft nu allemaal wat onderbelicht. Grisham heeft zich wat verdiept in de wereld van de manuscripten, wat rondgescharreld zoals hij het zelf noemt. Ongetwijfeld hebben de hoge bedragen die er in omgaan hem op het idee gebracht dat deze wereld het decor van een misdaadroman kon zijn. Maar het milieu is te lief om de suspense te dragen.

Hij leunt daarom nogal zwaar op de seksuele spanning die er is tussen de redelijk naïeve Mercer en beroepsverleider Bruce Gable. Bruces open huwelijk met alle escapades wordt ook grondig doorgelicht. Het ligt er niet duimendik bovenop, maar in Gable wereld is seks valuta. En daar stelt Grisham me enigszins teleur: hij heeft keer op keer bewezen dat hij in een superspannend boek allerlei technische details over het juridische wereldje kwijt kan zonder saai te worden. Hij heeft deze goedkope trucs niet nodig, wat mij betreft.

Grisham, John | De verdediging

Grisham De verdedigingJohn Grisham heeft een flinke lijst thrillers op zijn naam staan. Hij staat bekend om zijn legal thrillers, spannende verhalen die zich afspelen in en om de rechtbank en waarin vrijwel altijd de hoofdrol wordt vervuld door advocaten. Mede daardoor heeft Grisham een vast publiek verworven. Een aantal eigenschappen van Grisham zijn nog zeer herkenbaar: het enorme tempo dat Grisham voert, bijvoorbeeld. Nergens verliest het boek vaart, de gebeurtenissen volgen elkaar in rap tempo op. Grisham is ook geen schrijver die zich verliest in details over kleur, smaak, geur enzovoort. Het zijn gebeurtenissen en dialogen. Ook is het vrijwel altijd een underdog of een eenling die het tegen de staat of een andere grote tegenstander opneemt, en dat is in dit boek niet anders.

Maar de verschillen met zijn eerdere werk zijn onmiskenbaar: meestal kenden zijn vorige titels een onkreukbare hoofdpersoon. Dit boek draait om Sebastian Rudd, een rogue lawyer, duidelijk geïnspireerd door de figuur Saul Goodman uit de serie Breaking Bad. Deze man rijdt met groot gemak op scheve schaatsen en wint er menig wedstrijdje mee.

Een tweede verschil is de opbouw van het verhaal. Meestal bedient Grisham zich van een hoofdpersoon die een grote zaak op zijn bureau krijgt, al dan niet zelf gezocht. Deze zaak wordt dan tot in detail uitgesponnen en Grisham kon op toegankelijke manier uitleggen hoe het Amerikaans recht functioneert (of niet functioneert). In dit boek spelen een aan aantal losse zaken. Zelfs zo los, dat de eerste helft van het boek de indruk wekt dat het om een verhalenbundel gaat. Pas later komen enkele van de verhalen bij elkaar, maar niet allemaal.

Een derde verschil is het taalgebruik. Het zal misschien komen doordat we een ruige hoofdpersoon hebben, maar vloeken in een Grisham waren we tot op heden niet gewoon. Grisham was toch zeker een thrillerschrijver die in christelijke kringen goed gelezen werd, maar menig christen zal dit boek afkeuren.

Het boek voelt zo anders aan dat het mij niet zal verbazen dat vandaag of morgen aan het licht komt dat Grisham zich bedient van ghostwriters, schrijvers die op zijn aanwijzingen de verhalen voor hem schrijven. Hopen dat we bij de volgende weer gewoon een ouderwetse beginnende advocaat volgen, die het opneemt tegen een groot bedrijf.